Yaşar Nabi Nayır, 25 Aralık 1908'de Üsküp'te doğdu. Öğrenimine Üsküp mahalle mektebinde başladı. Balkan Savaşı yıllarında annesiyle zaman zaman İstanbul'a gidip gelmek zorunda kaldığından, ilk öğrenimini bu iki kentte sürdürdü. Kadıköy'de Osmangazi İlkokulu, Torosyan Ermeni Okulu, Üsküp İrfan Mektebi ve Üsküp Fransız Okulu'nda okudu. Ailesiyle birlikte 1924 yılında kesin olarak İstanbul'a yerleşti. Yaşar Nabi, 7. sınıfına kaydolduğu Galatasaray Lisesi'nin Ticaret ve Bankacılık bölümünden 1929'da mezun oldu. Bir süre Ziraat ve Merkez Bankalarında (1929-1933) çalışan Yaşar Nabi, Hakimiyet-i Milliye (Ulus) gazetesinde çevirmen ve yazar olarak görev yaptı (1934 - 1940). Daha sonra Türk Dil Kurumu'nda (1940 - 1943), Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda (1943 - 1946) çalıştı. 15 Temmuz 1933'te, Ankara'da Varlık dergisini yayımlamaya başladı. Bir süre sonra dergiyi İstanbul'a taşıyan (1946) Nayır, Varlık Yayınevi'ni kurarak kendini tümüyle yayıncılığa verdi; binden fazla kitap yayımladı. Sadece çağdaş dünya edebiyatı örneklerine yer veren Cep Dergisi'ni (29 sayı; Kasım 1966 - Mart 1969) ve Varlık Yıllıkları'nı (1960-1981 yılları arasında) çıkardı. Bir süre Uluslararası P.E.N. Yazarlar Derneği'nin Türkiye Başkanlığını yapan Nayır, Türk Kültür yaşamına yaptığı katkılardan ötürü Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü'ne değer görüldü (1979). Yaşar Nabi Nayır, 15 Mart 1981'de İstanbul'da öldü.

Bibliyografya

Kahramanlar (1929), Bir Kadın Söylüyor (1931), Adem ile Havva (1932), Onar Mısra (1932), Mete (1933), İnkılap Çocukları (1933), Beş Devir (1933), Köyün Namusu (1933), Bu da Bir Hikayedir (1935), Sevi Çıkmazı (1935), Balkanlar ve Türklük (2 Cilt, 1936), Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri (1937), Nereye Gidiyoruz (1948), Türk Yenilik Şiiri Antolojisi (1950), Ömer Seyfettin (1952), Dünyanın En Güzel Hikayeleri (1956), Şiir Sanatı (1958), Yıllar Boyunca (1959), Atatürkçülük Nedir (1963), Tek Yol Atatürk Yolu (1966), Tevfik Fikret Hayatı Sanatı Şiirleri (1967), Kahramanlar (1970), Edebiyat Dünyamız (1971), Dost Mektuplar - Mektuplarıyla Edebiyatçılarımız (1972), Yollar Boyunca Değişen Dünyamız (1973), Çağımıza Ters Düşenler (1975), Günümüz Dünya Şiiri (1977), Yaşar Nabi'ye Saygı (Varlık Yayınevi -1982), Tanzimattan Günümüze Türk Öykü Antolojisi (Enver Ercan ile, 1994)