Üç yıl kadar önce, muhterem dostum Ergun Göze hayatımda ve bilhassa üniversite çevresinde muhakkak çok ilgi çekici kimselerle karşılaşmış olabileceğime temas ederek "Portreler" başlıklı bir kitap yazmak zamanımın artık gelmiş olduğuna dikkatimi çekti ve muhakkak böyle bir kitap yazmamı rica etti. Bu fikre hamileliğim iki yıl kadar sürdü. Evet, üniversite hayatımda çok ilgi çekici kimselerle karşılaşmıştım. Ama bunların kuru kuruya biyografilerini yazmanın ibret açısından bir değeri olmayacaktı. Zaten anladığım kadarıyla Ergun beyin arzusu da bu değildi. Hayatımın önemli bir bölümünde beşeri münasebetlerimi paylaşmış olduğum bu zevatı daha çok benimle olan münasebetleri açısından ve benim görüş açımdan ele alıp takdim etmemin okurlar için daha ilgi çekici ve hatta istifadeli olacağını düşündüm. Onun için kitabın ismini de "Portreler, Hatıralar... " koydum. Bazı portreleri yazarken (Max Planck ile Marie ve Pierre Curie'ninkiler hariç olmak üzere) başkalarının bilgilerine asla müracaat etmedim; yalnızca kendi hafızama rücu' ettim. Şuur altıma iteklenmiş de hiç oradan çıkmak istemeyen ama beni sürekli dürtüklemiş olan geçmişe ait teferruatı hatırlamak ise bana zaman zaman büyük azap verdi. Bazı kimselerle olan münasebetlerimde bazen ne büyük üzüntülere, hayal kırıklıklarına, ıstıraplara maruz kalmışım! Bunları büyük bir sabırla, o hadiseleri yeniden ve ıstırapla yaşayarak, ama artık bunları yazıya dökmenin bahşettiği belli belirsiz bir iç huzuruyla kaleme aldım. Bazı portrelerde ise bir takım önemli teferruatı setretmek zorunda kaldım. Bazılarını ise asla yazmak istemedim ve yazmadım. Belki bunları da yazmış olmak başkaları için çok ibretamiz olabilirdi. Ama bunları dile getirirken duyacağımı hissettiğim ıstırabın ve sıkıntının azametini telafi edecek bir netice hâsıl olmayacağına kanaat getirdiğim için bu portreleri ve bunlarla ilişkili hatıralarımı derunumda gömülü bırakmayı tercih ettim. Bu portrelerden dördü üslup ve mahiyet açılarından diğerlerinden farklıdırlar. Bunlardan ikisi Max Planck ile karıkoca Curie'ler hakkındaki portrelerdir...

---