Dünyada söz sahibi olmuş, insanlığa bir şeyler öğretmiş bütün yüksek kültürlerin önemli bir ortak özelliği vardır. Hepsi de derin bir hafızaya sahiptir. Hafıza, teker teker insanlara lazımdır. Bizler, kişiliğimizi aslında hafızamız sayesinde kazanırız. Uygarlıklar da öyledir. Büyük bir geçmişi olmayan toplumsal başarılar, aslında uygarlıktan çok barbarlığa yakındır.
Dolayısıyla, bizim gibi derin ve geniş bir maziye sahip uygarlıkların karakteri ve gelişmeleri de hafızalarını ne kadar taze tutacaklarıyla ilgilidir, denilebilir. Bu bakımdan, Ba-tı’da çok güçlü bir gelenek olan “müze” alışkanlığını bizler de edinmeliyiz ve hafızamızı yarınlar için saklamanın yollarını daha fazla aramalıyız.
Tabii, Türkiye söz konusu olduğunda, öncelikle hafızamızın müzelerini oluşturmadan önce, kültür derinliğimizi ve mirasımızı ortaya çıkaracak olan kültürel “kazı” çalışmalarımıza yoğunluk vermeliyiz. Önce toprağın altında kalanı gün yüzüne çıkarmalıyız. Önce nisyanm ağır “göçüğü” altında kalmış olan kültürel değerlerimizi, paha biçilmez uygarlık unsurlarımızı, nadide çömlek parçaları olarak, tarihin yeraltından bulup çıarmalı ve parçalarını büyük bir titizlikle bir araya getirmeliyiz.
Bu kitap, aslında tam da böyle bir eser. Osmanlı uygarlığının, sanat ve düşünce olarak zirvelerde yaşadığı son üç-dört asrında, burada, Yenikapı Mevlevihanesi’nde tutulmuş defterlerden bahsediyoruz. Ulu postnişinlerin günlüklerinden bahsediyoruz. Çok nitelikli bir kültür akeolojisinin, şaşırtıcı verilerinden bahsediyoruz...

---