Besteci Cemal Reşit Rey, Osmanlı kültüründen Cumhuriyet kültürüne geçiş döneminin unutulmaz bestecisi ve Türk popüler kültürünün öncüsüdür. Halkı çok sesliliğe hazırlamak amacı ile yazdığı operetler, revüler geniş halk kitlelerini etkiledi ve eğitti. Lüküs Hayat biraz da kendi yaşamının bir kesitidir. Osmanlı ve İslam kültürü yanında Avrupa'nın elit kültürü ile yetişmiş ve Avrupa'nın değerlerini çok iyi özümsemiştir. İlk dönem eserlerinde Osmanlı-Fransız eğitiminin etkileri açıkça hissedilir. Bu dönemde yazdığı eserlerin başlıkları dahi Fransızcaydı. 1923 yılında Darülelhan'a hoca olarak geldikten sonra Udi Sedat Bey'in oyun havalarından hareket ederek bestelediği Anadolu Türküleri, Türk Manzaraları Osmanlı-Fransız kültürünün karışımı olan sade eserlerdir. Türkiye'de popüler kültürün öncüsü olan Cemal Reşit Rey yazdığı Cumhuriyetin Onuncu Yıl Marşı ile ülkede kuşaktan kuşağa, her gün biraz dolu coşku ile söylenen Cumhuriyet coşkusunu ve heyecanını yaşattı... Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş kültürünün simgesi olan besteci, çağdaş ve evrensel Türk müziğinin kurumsallaşması için çok çetin bir savaş verdi. O dönemde Darülelhan'da binbir zorlukla kurduğu çok sesli koraya Mozart'ın Requiem'ini söyletmeyi başarması inanılmaz bir müzik olayıydı. İstanbul'da önce oda müziği toplulukları, sonra da bir orkestra kurarak yönetmesi, Avrupa'nın en ünlü müzisyenlerini Türkiye'ye getirerek İstanbullu müzikseverlere konserlere gitme alışkanlığını kazandırması. Filarmoni Derneği'nin kuruluşuna öncülük etmesi gibi yaptığı üst düzey sosyal hizmetlerle asla unutulmayacak olan sanat adamları arasında yerini aldı. Cemal Reşit Rey çok sesli, çağdaş ve evrensel Türk müziğini yaratma yolunda yapılan zorlu çalışmaların öncüsü ve bu alandaki uğraşların amacına ulaşmasını gerçekleştiren ilk Türk bestecisidir. Müzik dünyasının ortak değer ve tekniğini yakından tanıtması, dünya müzik literatürünü çok iyi bilmesi, başarısında önemli rol oynadı. Orkestra yöneticiliği ve eğitimci kişiliği, uluslararası nitelikteki eserleri ile müzik dünyasında bir yıldız gibi parladı.

---