Karikatür bir kitle iletişim biçimidir. Karikatürün kaderi gazetelerin, dergilerin ve çeşitli yazılımın kaderine benzer. Zümreye ulaşmak için aynı yolları izler ve terimin dar anlamında mesaj iletmeye çalışır. Bu ileti gittikçe daha çok birbirine benzeyen bir kitlenin sosyal atomu olan bir kişiye, ya koltuğunda, ya da berberde rahatça oturan bireye ulaşır. Karikatürün ilettiği mesaj, çeşitli durumların çözümüne ve gülmeceye dayanan, sanatsal nitelikli ve büyük ölçüde yan anlamlarla yüklü bir mesajıdır. "Medium" dizisi içinde karikatürü inceleyen bir kitabın bulunması gerekliydi; çünkü bu yayın dizisi, araç, kanal ya da iletinin biçiminin yansıdığı değişik biçimleri ve hatta bazen iletinin temelini, anlamını ve rolünü belirleyen çeşitli biçimleri incelemeyi amaçlamaktadır. Uluslararası ilişkileri çok iyi tanıyan Hıfzı Topuz'un kitabı, bu iletişim biçimini sistemli bir biçimde ve sosyolojik açıdan ele almaktadır. H. Topuz'un Fransa'da bu sorunu irdeleyen ilk kişi olduğu kanısındayım. Çizgi-öykülerin psikolojisini, sosyolojisini, karikatürü bir ileti olarak inceleyen hiçbir şey yoktur; oysa kendi kısalığı içinde karikatürün sosyal rolü, en azından çizgi öykülerinki kadardır. Yazarla birlikte biz, "karikatür" teriminden Monmartre türü kahve teraslarında gezici grafikçilerin arasıra yaptığı, bazı yanları abartılmış kişi portrelerini anlamıyoruz. Haftalık dergilerde ve gazetelerde sayfalar dolduran, çoğu kez bir alt yazısı bulunan, gülmece nitelikli olan, ya da öyle olduğu savını taşıyan, okuyucuya her zaman göz kırpan, onunla bir sırdaşlığa, bir ortaklığa yönelen, onu zevke boğan, ya da rahatsız eden, fakat bir ulusun zihin yapısının oluşumunda le Monde gazetesinin, Times'in, ya da Frankfurter Allgemeine Zeitung'un başyazısı kadar katkısı bulunan kısa mesajları anlıyoruz…

---