Sosyoloji "bütün"lerin bilimidir. Ne var ki sosyolojinin ön tarihinden bu yana, toplum üzerine söylevin nesnesi olan topyekûn toplumun bir bütün olarak incelenmesi, gerçekleştirilmesi kolay, hiç bir sorunu çözmek zorunda olmayan bir çaba değildir. Biriken sorunlar kimi zaman gerçekleştirilen çabaların dolambaçlı yollara sapmalarına, kimi zaman ana hedefin metodolojik ve epistemolojik tartışma bulutlarının ardında gizli kalmasına sebep olmuştur. Buna tanık son bir iki on yılın sosyolojik üretiminde sık sık rastlanılan "kısmi" araştırmaların genel planda eleştirileri ve hem Yeni Dünya'dan hem de Avrupa'dan gelen çağrılar ve metodolojik işaretlerdir. Bu konuda: "en üstün derecede toplumbilimsel olan, bir bütün anlayışını ortaya koymak amacıyla, bütünün en küçük kısmını öteki parçalara bağlamak yolundaki durmak bilmez çabadır" diyor Wright Mills. Jean Viet'e bakılırsa "insan hayatıyla ve toplumsal hayatla ilgili olguların bilgisi, bir gerçeğin bilgisi olmak için, bu olguları bir bütün içinde bir araya getirme yolunu tutmak zorunluğundaymış gibi gözükmektedir." G. Gurvitch'e göre "sosyolojinin alanı, bütün ölçekleri, bütün görünüşleri ( ... ) bütün derinlemesine katları içinde alınan toplumsal gerçektir" ve sosyolojik araştırma tekniklerinin amacı da "değişik türden toplumsal bütünlerin hareketini durdurmayan tiplerin meydana getirilmesiyle, yürüyüş halindeki toplam toplumsal olayların kavranması"dır.

---