Yaşar Nabi Nayır 1936 yılında ilginç bir kitap yayımladı: "Balkanlar ve Türklük". Ta Viyana önlerine kadar gitmiş Türklüğün, zamanla önce Orta Avrupa'dan, sonra Balkanlar'dan çekilişini, daha doğrusu çeşitli yenilgilerle kendimize yurt edindiğimiz bu topraklardan koparılışımızı anlatan bir çalışma... Bu belgesel yapıtı bugün yeniden okumak Balkanlar olayını daha derinden anlamamızı sağlar. "Nouvelle Observateur" dergisinde, 1937 yılında yayımlanmış bir rapor yayımlandı. Krallık döneminde, daha sonra Tito'nun iktidar günlerinde önemli görevlerde bulunmuş bir üniversite öğretim üyesi, Dr. Vaso Gubrileviç belgesel bir önem taşıyan bu raporunda Balkanlar'dan, daha doğrusu Yugoslav topraklarından Müslüman halkın uzaklaştırılmasının çarelerini bir bir sıralıyor! "Bu topraklara şeriat ilkelerini getirenler Türkler olmuştur. Bir savaşı kazananlar, ele geçirdikleri ülke halkının canına da sahiptir, malına mülküne de." Gubrileviç, "anarşist Arnavutların" Batı uygarlığına uymadıklarını, bu yüzden Sırp topraklarından sürülmeleri gerektiğini söylüyor. "Bu iş, çeşitli yollardan yapılabilir. Herkes bilir ki Müslüman halk kolayca etki altında kalır. Arnavutların başka yerlere gönderilmelerinde en önemli etken din adamlarıdır. Zorla ya da parayla yanımıza almak gerekir. Arnavutların öncelikle Türkiye'ye gitmeleri üzerinde durulmalıdır. Oraların güzellikleri, yerleşecekleri yeni toprakların kolay bir yaşam sürmelerine uygunluğu belirtilmelidir." 1937 yılındaki bu belge ile bugünün Sırp politikası birbirinin benzeri değil mi? Şimdiki daha zalimce, acımasızca uygulanmakta, bir fark burada!.. Gubrileviç, Müslüman halkın devlet baskısıyla yaşamlarını dayanılmaz kılma yollarını şöyle gösteriyor: Büyük vergiler koymak, mülkiyet hakkını kısıtlamak, devlet görevlerinden uzaklaştırmak, arazilerden yararlanmayı önlemek, din adamlarını yıldırmak...

---