Yazar | : | Oya Baydar, Gülay Dinçel |
İsbn | : | 9757306541 |
Yayın Tarihi | : | Mayıs, 1999 |
Dil | : | Türkçe |
Sayfa Sayısı | : | 327 |
Ölçü | : | 19 x 24 cm |
Yayınevi | : | Tarih Vakfı Yayınları |
Sadece büyük aşkların, olağanüstü yaşamların değil; gündelik uğraşların, üretimin, tüketimin de bir romanı vardır. O romanın kahramanlarını, yani "insan"ı yakaladınız mı, kupkuru bir konudan renkli, sıcak bir hikâye çıkar. Sanayi konusundan bile...
Cumhuriyet döneminde sanayinin gelişmesinin, 75 Yılda Çarklardan Chip'lere nasıl gelindiğinin romanının kahramanları, "esas oğlan" ve "meşum kadın"ları; fabrikalar, işletmeler, kurumlar, şirketlerdi. 75 Yılda Çarkları Döndürenler'de ise insanlar ve insan ilişkileri var. Üretim sürecinde farklı konumda, farklı yanlarda, hatta farklı cephelerde yer alan insanlar: İşçiler, işverenler, mühendisler... İnsanın olduğu yerde ise; duygular, sevgiler, nefretler, tutkular, hayal kırıklıkları, inançlar, ideolojiler giriyor işin içine; yani bir anlamda, roman daha heyecanlı, daha renkli, daha sürükleyici oluyor. 75 Yılda Çarkları Döndürenler, Türkiye'de sanayi kesiminin 75 yıllık macerasının "aile albümü" olarak düşünüldü.
Kitap dört bölümden oluşuyor: "Kalkınma Ütopyasının Askerleri", "Atölyelerden Holdinglere Sanayiciler", "Çarkların Emek Cephesi: İşçiler", "İşçi ve İşveren Örgütlenmesi" .
Romanın en azimli, en tutkulu, en "kahraman" şahsiyetleri, kuşkusuz 1930'ların, 40'ların devlet işletmeleri mühendisleri. Onlar Cumhuriyet'in ekonomi ve sanayi altyapısını kuranlardır. Yaşam öyküleri, duyguları, tutkuları birbirine benzer. "İktisadi kalkınma" ve "muasır medeniyet seviyesine" ulaşma savaşının askerleridirler. Yoktan var etmek, Kemalist harekete -bağlılık, özveri, ödev duygusu ve ileriki yıllarda hayal kırıklıkları, onların ortak özellikleri ve kaderleri oldu.
Sonra, çarkları döndürenlerin bir başka kesimi: "Müteşebbisler". Cumhuriyet'in sanayicilerinin; yani üretimin ve çarkların sermaye cephesinde yer alan kişilerin; aynı toplumsal sınıfa mensup oldukları halde, yaşam biçimleri, tercihleri, gelişme süreçleriyle birbirlerinden nasıl farlılık gösterdiklerini ve özellikle günümüzde nasıl çeşitlenip ayrıştıklarını, hayat hikâyeleriyle izlemek ilginç ve öğretici.